|
ŞEHİR HASTANELERİ ''efsanesi''(2)
Yazımın birinci bölümünde bildirdiğim fikirlerim nedeniyle bazı olumsuz yorum ve tenkitler aldım.Bu durum benim için sürpriz olmadı.Özel bir konu olan sağlık,sağlığın yönetimi ve sağlıkla ilgili yatırımların dünya ölçeğinde ve Türkiye ortalamalarına göre değerlendirmesi;bu rakamların ve yapılan yatırımların bizim gibi ''kalkınmakta olan bir ülke''için ne anlama geldiğinin kısa bir yazı ile anlatılmasının yazarken bile zorluğunu yaşamıştım.Oysa ülkemiz ve insanımızın gerçek sağlık ihtiyaçlarının ne olduğu;yapılacak işlerin ve yatırımların bir önem ve gereklilik sıralaması olması gerektiğini vurgulamak istiyordum.
Sağlık hizmeti konusunda; rahat ulaşım,hizmetin talep edenin yakınında olması,mümkün olan en düşük maliyetle ve hızla işin üretilmesi, üretilen sağlık hizmetinin kalitesinden taviz verilmemesi bu işin olmazsa olmazlarıdır.Asıl konumuz olan ''Beş yıldızlı otel konforunda hastane'' kavramının şimdi değil daha sonraları tartışılmasının gerektiğini ifade etmeye çalışıyorum.Asgari ücretle çalışan bir insanın lüks bir otomobil sahibi olmanın hayalciliğine benzer davranışlarla, sağlık sorunlarına yaklaşılmaması gerektiğini düşünüyorum.Yeterli yatak ,poliklinik ve sağlık çalışanı olmaması,bazı önemli tetkikler için günler sonrasına hatta gece yarılarına randevu verilmesi,üst(yan dal)ihtisası gerektiren uzmanların bulunamaması; hastane odalarının beş yıldızlı otel konforunda olup olmamasından çok daha önemli konulardır.
Yerelde Urfa'nın, genelde de Türkiye'nin çok önemli iki sorunundan birisi olan(ki diğeri eğitimdir) sağlıkta; kalkınmış ve dünya lideri ülkelerin seviyesine gelmek için yapılması gerektiğini düşündüğüm uygulamaları ifade etmeye çalışıyorum.Kırk yılı bulan hekimlik hayatımın verdiği tecrübe ile bu konularda öngörülerimi ve fikirlerimi paylaşmanın da bir mesleki görev ve sorumluluk olduğunu düşünüyorum.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için; dünyanın kabul ettiği sağlıkla ilgili temel birkaç istatistiki değeri paylaşmak istiyorum.Bu değerlerin; dünyada kabul görmüş önemli değerlendirme ve mukayese ölçütleri olduğunun bilinmesini isterim.Sağlığa ayrılan para miktarı,sağlık tesisi ve sağlık çalışanlarının sayısı,ortalama beklenen yaşam süresi,doğurganlık oranı,bebek ölümleri,doğumda anne ölümleri,kişi başına düşen hasta yatağı sayısı Vbg. değerlerde ;dünya ortalamasını tutturan ve bütçesinde artı parası olan ülkelerin;bu defa mevcut kurumlarının kalitesini,konforunu arttırmayı düşünmesinden daha tabii ne olabilir?Öyleyse, bu kuralı bilip sahip olduğumuz ekonomik güç,tesis ve insan gücünü düşünerek yatırımlar ve organizasyonlar yapmak zorunda olduğumuzu da herkes kabul etmelidir.
OECD ORTALAMASI TÜRKİYE ORTALAMASI URFA ORTALAMASI
1 Kişi başına düşen sağlık harcaması ($) 3500 984 ?
2 Kişi başına düşen sağlık harcaması GSYİH oranı (DSÖ bu oranın en az%5 olmasını öngörmektedir.) %9.3 %2.4 ?
3 Beklenen yaşam süresi 82 74.4 69
4 Bin Kişiye düşen yatak sayısı 5.3 2.6 0.7
5 100BİN Kişi başına düşen uzman hekim 321 171 122
6 Kişi başına düşen yardımcı sağlık personeli 882 251 195
7 Bebek ölüm oranı 10,1 10,3 20,1
8 Doğumda anne ölüm oranı(100bin) 30.3 76.9 ?
9 Yatak işgal oranı 77.3 64.8 66
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere,ülkemiz ve özellikle Urfa;sağlık tesisi,sağlık personeli sayısı ve global bütçeden sağlığa ayrılan miktarlar açısından çok da lüksü özleyecek bir durumda değildir.
Yatırım fakiri Urfa;tabii ki çok sayıda sağlık tesisine ve bunların en güzeline ihtiyaç duymaktadır ve layıktır.Lakin bu yatırımlar yapılırken iki milyonluk Urfa'da yaşayanların asli sağlık sorunları, ihtiyaçları nedir ve nasıl olmalıdır sorusuna cevap verecek yatırımlara öncelik verilmelidir.
Temel sağlık sorunları tamamen çözüldükten sonra sağlıkta konforun düşünülmesi gereklidir. Halihazırda ''Beş yıldızlı otel konforunda hastane'' iddiası; konuya vakıf olmamanın iyi bir göstergesi olduğu gibi bazı siyaset heveslileri için iyi bir istismar konusudur.
Urfa'da yapılması planlanan,iki defadır temeli atılan (Çok lüks!)Urfa şehir hastanesi;
Eyubiye'nin bir ucra köşesinde,Kalkan dağının tepelerinde ve bunun gibi varoşlarda yaşayan Urfa'lının ihtiyacımıdır?Gece yarısı nasıl ulaşacağını bilemediği,cebinde taxi parası olmayan insanların çoğunlukta olduğu bir şehirde ''Beş yıldız konforu''nın ne anlamı olacaktır?
Urfa'nın,Urfa'lının;temel kriterler bakımından en geri durumda olduğu sağlık hizmetleri konusunda ''Beş yıldızlı otel''kıvamında, yüz milyon dolarlara mal olan bir sağlık tesisini özlemek ve/veya beklemek gibi bir fantazisi olamaz,olmamalıdır.Böyle bir tesis kimin hangi sorununu çözecektir.Böyle yatırımların dövizle ifade edilen yatırım giderleri ülkemizin döviz krizi sarmalını arttıracak şeyler değil midir?Bunlar para verilmeden 'Yap,işlet devret' modeliyle yapılıyor iddiası da komik,ülke çıkarları ile bağdaşmayan safsatalardır.Faize (ısrarla) karşı olduğumuz halde bu yolla yapılan yatırımların ülkeye maliyetinin( faiz yükünden) çok daha fazla olduğunu bilinmelidir.Bu konu ayrı bir tartışma konusu olmakla beraber bu tür yatırım uygulamalarının kapütilasyonlar gibi ülkemizin ve insanımızın gelecek 20 yılının ipotek edilerek yapıldığını söylemek isterim.
Bu satırları okuyan siz değerli hemşerilerimin;peki Yusuf Vehbi; Hep tenkit ediyorsun önerin nedir?dediğinizi duyar gibi oluyorum.Böyle olunca;sağlık sorunlarının çözümü ve akılcı yatırımlarla ilgili önerilerim ve düşüncelerimi ifade etmek için yeni bir yazı yazmanın boynumun borcu olduğunu biliyorum.
Not:Yazı içindeki istatistik grafik tablo teknik nedenlerden dolayı istenilen şekilde okunanamaktadır.Bu konuda anlayışınıza sığınıyoruz.
|
Günün Haberleri